probleemloze circulatieleidingsysteem

Het komt ons vaak voor gevraagd te worden om problemen uit tapwatercirculatieinstallaties te halen. Toch blijkt elke keer weer dat het maatwerk advies blijft. Het ene circulatieleidingsysteem is het andere niet. Dit keer gaven wij deze aanbevelingen om tot een probleemloze installatie te komen.

Gebruikte gegevens
Van u ontvangen tekening WA01.
Het is een isometrische tekening.
Schaal 1:100.
Op de tekening staan de warmwater- en de circulatieleidingen getekend.
Het project heet 102 woningen, er staan echter minder woningen getekend.
Het aantal woningaansluitingen is 60 stuks. Verdeeld over vleugel A tot en met E.
Elke woning heeft twee tappunten voor warmwater (volgens uw opgave);
-douche
-gootsteen
Uw vraagstelling
De waterinstallatie is een bestaande situatie. Momenteel is het zo dat er aan het einde van de installatie, in vleugel E, geen flow is. Ook worden niet de tapwaterretourtemperaturen van 60 graden gehaald.
In een bespreking over dit onderwerp heeft u aangegeven dat er wel flow is, maar de flow heeft een te lage temperatuur.
Opdrachtomschrijving
Maak een waterleidingberekening voor het warme water en het circulatiedeel.
Geef aan waar en hoe de installatie verbeterd moet worden zodat er overal in de meecirculerende leidingen een temperatuur is van 60°C. of hoger. En bij de tappunten als ze gebruikt worden.
Waterleidingberekening
Uitgangspunten;
• alleen het warme water en de circulatieleidingen worden berekend
• de boiler staat op de begane grond
• er wordt geen gebruik gemaakt van een drukverhogingsinstallatie
• leidingen zijn van roodkoper
• 1,25 tapeenheden per appartement
• op de begane grond zijn nog twee resterende aansluitingen. In stromingsrichting is dat 0,5 en 3 tapeenheden.
• per appartementaansluiting gaan we uit van een voordruk van 120 kPa
Er is een berekening van de huidige situatie en een berekening van de nieuwe situatie.
Als bijlage is een leidingschema meegezonden.
Snelheid in waterleidingen
De snelheid in de warmwaterleidingen mag volgens den NEN1006 niet hoger zijn dan 2 meter per seconde. De geluidsnormen en het GIW geven voor woningen aan 1,5 meter per seconde. Daar voldoen de warmwaterleidingen aan.
De circulatieleidingen moeten een snelheid hebben die lager is dan 0,7 meter per seconde.
De volgende leidingdelen moeten verzwaard worden;
244 wordt 15 mm
245 wordt 15 mm
247 wordt 15 mm
248 wordt 15 mm
273 wordt 15 mm
306 wordt 15 mm
309 wordt 15 mm
262 wordt 15 mm
268 wordt 15 mm
288 wordt 22 mm
311 wordt 22 mm
280 wordt 22 mm
289 wordt 22 mm
290 wordt 22 mm
291 wordt 22 mm
282 wordt 28 mm
261 wordt 28 mm
Deze leidingdelen zijn te halen uit het meegeleverde isometrische schema.
In de berekening is met een sterretje aangegeven welke leidingdelen een te hoge snelheid hebben. Zie berekening huidige situatie. Hoofdstuk circulatieresultaten.
De nieuwe leidingen isoleren.
Boilertemperatuur
De boiler zal ingesteld moeten zijn op 70°C. Bij de tappunten is 60°C. nodig waardoor er een temperatuurverschil ontstaat van 10°C. Hoewel tegenwoordig de circulatiesystemen bij voorkeur op een temperatuurverschil van 5°C. worden berekend, kan hier worden volstaan met 10°C. verschil. Waarschijnlijk is dat ook het uitgangspunt geweest. Vroeger was een delta T van 10 graden namelijk gebruikelijk. De kleine recirculatiediameters verraden ook het uitgangspunt van een hoger temperatuurverschil.
De boilertemperatuur zal uitgelezen moeten kunnen worden door middel van een thermometer op de uitgaande warmwaterleiding, vlak na de boiler.
Thermostatische circulatieventielen
Er zitten drie thermostatische circulatieventielen in het systeem. Elk aan het einde van een circulatiegroep. Wanneer bij een TCV de temperatuur daalt, dan zal de flow over het ventiel toenemen. Vanwege de weg van de minste weerstand zal de circulatie over de dichtstbijzijnde strang het meeste toenemen. De verste strangen krijgen dan minder of geen flow.
TCV’s moeten in de regel per strang geplaatst worden en niet per groep. Dat is hier echter niet mogelijk. Omdat elke strang klein is, is er per strang maar weinig flow nodig.
22 strangen vragen om 22 TCV’s. Elk met een minimale flow van 0,0278 l/s. Dat is totaal 0,61 l/s. Volgens de berekening is de helft van deze waterhoeveelheid maar nodig. Wanneer er toch gekozen wordt voor het dubbele aan flow, dan neemt de snelheid in de leidingen ook toe. Waardoor slijtage aan de koperen wanden toeneemt. Er zullen veel sneller gaten in de leidingwanden ontstaan.
Dit leidt tot de conclusie de TCV’s te verwijderen uit het systeem.
Inregelen
In dit geval zal de installatie in balans gebracht moeten worden zonder TCV’s. Dat kan met inregelventielen.
Op de plaats van de verwijderde TCV’s kunnen inregelventielen geplaatst worden.
Ik elke strang, 22 stuks, zullen inregelventielen moeten komen.
Plaats na de pomp, in de hoofdretourleiding ook nog een inregelventiel.
Hiervoor zijn inregelventielen verkrijgbaar met een kijkglaasje. De flow is dan af te lezen op het glaasje. Ze zijn in diverse volumestroombereiken te koop. Een voorbeeld in de Setter van Taco.
De benodigde volumestromen zijn uit de berekening te halen. Uit het hoofdstuk circulatieresultaten. Dat is per leidingdeel te bekijken.
Om er zeker van te zijn dat in elke deelring de temperatuur goed is, heeft elke ring een thermometer nodig, die op minimaal 50 cm van de koppeling aan de verzamelcirculatieleiding gemonteerd moet worden.
Tips bij inregelen;
• Om goed te kunnen inregelen kan het beste eerst een waterleidingberekening gemaakt worden van de volledige installatie, compleet met deelringen (is al in jullie bezit).
• Het gemakkelijkste regel je in met inregelafsluiters voorzien van een volumestroomuitleesglaasje.
• Wacht na elke instelling een kwartier voordat de temperaturen gecontroleerd kunnen worden.
• Maak na het volledig inregelen een meetrapport.
• Inregelen kun je ook uitbesteden.
Druk in de waterinstallatie
De druk bij de appartementaansluitingen moet 120 kPa zijn. Omdat wij verwachten dat er 20 kPa in het appartement opgemaakt wordt. En de minimale druk op de tappunten moet 100 kPa zijn.
Omdat wij geen berekening van het koudwater hebben gemaakt is er een begindruk nodig bij de ingang van de boiler.
Volgens de waterleidingberekening moet de druk daar 195 kPa zijn. Wij adviseren bij de boilerinlaat de druk te controleren door een manometer te plaatsen. Er zijn echter geen flowklachten. Er zijn wel warmwatertemperatuurklachten.
Tapwatercirculatiepomp
De waterleidingberekening van de huidige situatie geeft aan dat er 96,5 kPa nodig is bij 0,269 liter per seconde. De bestaande pomp is Grundfos UPS 25-60. Deze geeft bij 0,269 liter per seconde circa 43 kPa.
De waterleidingberekening van de nieuwe situatie geeft aan dat er 44,7 kPa nodig is bij 0,273 liter per seconde. De geselecteerde pomp is Grundfos UPS 25-80. Deze geeft bij 0,273 liter per seconde circa 72 kPa.
In volgorde van stroming moet de volgende pompcombinatie worden opgebouwd:
• stopkraan
• pomp
• keerklep EA
• stopkraan
• inregelventiel
• thermometer
Isolatie
De nieuwe waterleidingen moeten geïsoleerd worden. Het is aan te raden bij de bestaande de bestaande isolatie te controleren. Alle meecirculerende warmwaterleidingen en de circulatieleidingen moeten voorzien zijn van isolatie.
Heetwaterafsluiter
Het staat los van de warmwatertemperatuurklachten, maar voor de veiligheid van de bewoners adviseren wij heetwaterafsluiters bij binnenkomst in de woningen.
Het kan zijn dat deze al gemonteerd zijn, maar in bestaande panden zie je ze niet zo vaak. Deze afsluiter komt in de warmwaterleiding. Deze wordt met een voeler verbonden aan de koudwaterleidingen. Als de koudwaterafsluiter van de woning wordt dichtgedraaid, sluit automatisch de heetwaterafsluiter. Watts heeft dat soort afsluiters in het programma.
Samenvatting
Stel de boiler in op 70°C.
Verwijder de thermostatische circulatieventielen.
Vervang diverse leidingdelen voor een grotere diameter.
Plaats in elke strang, in elke groep en in de hoofdretourleiding een inregelafsluiter.
Zorg dat alle leidingen van het volledige circulatiesysteem geïsoleerd zijn.
Plaats thermometers na de boiler, in elke deelring, in elke circulatiegroep en in de hoofdretourleiding.
Plaats een nieuwe circulatiepomp.
Regel de installatie in.
Maak een inregelrapport.

 

Meer informatie over waterleiding berekenen? Ook dat kan via Leever!